Giới thiệu Hòn Sơn Rái

Địa lý

Hòn Sơn Rái là một xã đảo nằm trong vịnh Hà Tiên, thuộc vùng biển phía tây nam của Việt Nam. Cách thành phố Rạch Giá khoản 60km về phía Tây Nam.

Diện tích đất tự nhiên hơn 1.095ha ( khoản 11km²) là đảo lớn nhất huyện Kiên Hải), đảo có 7 đỉnh núi. Đỉnh lớn nhất là Ma Thiên Lãnh, cao 450 mét.

Dân cư

Dân số 8.120 người với hơn 2.000 hộ sinh sống.

4 khu dân cư chính:

• Bãi Nhà (trung tâm hành chính của đảo)
• Bãi Thiên Tuế
• Bãi Bắc
• Bãi Giếng

Kinh tế

Dân cư đa số sống bằng nghề khai thác và đánh bắt hải sản (chiếm 70%), còn lại sống bằng nghề trồng trọt và chăn nuôi.

Thời gian gần đây được sự quan tâm của nhà nước, với nét đẹp hoang sơ tự nhiên và những bãi biển dài nước trong như ngọc. Hòn Sơn đang thu hút mọi người đến khám phá như là một hiện tượng.

Sản lượng khai thác hải sản đạt 17.000 tấn, sản lượng nước mắm tiêu thụ trên 1,5 triệu lít, giá trị sản xuất ngành xây dựng đạt trên 100 tỷ đồng (số liệu năm 2013)

Tên gọi

Tanasou: Theo địa bạ triều Nguyễn, đến năm 1819 (hay 1920), đảo này chỉ có một thôn có dân cư, nên còn gọi là San Du thông (có thể là Bãi Nhà hiện nay), thuộc huyện Long Xuyên, trấn Hà Tiên.

Mãnh Hỏa (hòn dầu trái): Theo Gia định thành thông chí: Đảo cung cấp dầu cây rái (dùng để thắp đèn) cho triều đình nhà Nguyễn nên gọi là hòn Dầu Rái. Đảo được mô tả “chu vi 50 dặm, ở biển phía Đông Nam trấn. Hành trình tử bờ biển đi nửa ngày mới đến…”. Đảo này thuộc tỉnh Hà Châu, tỉnh hạt Hà Tiên.

Hòn Sơn, Hòn Sơn Rái: Theo dân gian, đây là tên gọi phổ biến nhất thời gian gần đây.

Theo truyền miệng, để lý giải nguồn gốc tên này câu chuyện được mô tả như sau: Dấu chân của những người Việt đầu tiên đặt lên hòn Sơn Rái, chậm nhất cũng vào năm 1777. Đó là năm Nguyễn Ánh chạy trốn sự truy nã của quân Tây Sơn, đã trôi dạt đến đây. Tương truyền, trên bước đường cùng, không tìm đâu ra lương thực. Lúc bấy giờ, ở đây loài rái cá rất nhiều.

Bỗng dưng một con rái cá khổng lồ xuất hiện, bắt nhiều tôm, cá dâng cho ông. Cái tên hòn Sơn Rái ra đời từ đó. Chẳng biết thực hư thế nao, nhưng hiện nay, tại mặt Nam bãi Nhà trên độ cao 300 mét, còn lưu lại một tảng đá mà theo cư dân thì ngày xưa, Ngyễn Ánh có khắc lên đó một bài thơ, nhưng nay đã bị thời gian xóa sạch hết nét chữ!

Một truyền thuyết khác cho rằng khi những lưu dân đầu tiên đến đinh cư nơi đây thì cây Rái mọc thành rừng. Người ta lấy nhựa của loại cây này để trét ghe thuyền , chống thấm, nên mới có tên là hòn Sơn Rái.

Có nhiều dị bản khác nhau cho tên gọi này, nhưng tất cả những câu chuyện huyền sử đó càng làm cho Hòn Sơn Rái thêm hấp dẫn.

Danh thắng

• Miếu Bà Cố Chủ
• Đền thờ Nguyễn Trung Trực
• Dinh ông Nam Hải
• Thánh thất Cao Đài
• Chùa Hải Sơn Tự ( ngôi chùa có lịch sử lâu đời )
• Đỉnh ông rồng
• Đỉnh yên ngựa
• Dốc 3 Tầng
• Bãi Bàng
• Đỉnh Ma Thiên Lãnh

Đặc sản, ẩm thực

Nước mắm: Vào đầu thế kỷ XX, hòn Sơn Rái là nơi sản xuất nhiều loại nước mắm có tiếng thơm ngon và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, hoàn toàn không thua kém nước mắm Phú Quốc. Đã có nhiều thương nhân vận chuyển nước mắm đi bán ở Cần Vọt (Kampot, Campuchia) và các nơi trong nước.

Hải sản: Các mặt hàng được ưa chuộng nhất là cá khô, mắm ruốc, hải sâm, bóng cá, đồi mồi.